دستگاه اکسیژن ساز
دستگاه اکسیژن ساز یکی از مهمترین دستگاههای کمک تنفسی جهت بیماران تنفسی در منزل می باشد.
دستگاه اکسیژن ساز ، از تکنیک بسیار ساده جهت فراهم اوردن اکسیژن مورد نیاز بیمار، استفاده می نماید.
دستگاه اکسیژن ساز ، توسط پمپ مخصوص ، هوای درون اتاق را مکیده و سپس از محفظه های پودر زئولیت عبور می دهد و پودر زئولیت ، اکسیژن ۲۱ درصد موجود در هوای ورودی را از گازهای دیگر هوا جدا کرده و به سمت محفظه های دیگر هدایت می نماید.
کمپرسور موجود در دستگاه اکسیژن ساز، فشار و درصد اکسیژن را در محفظه ها بالا برده و خلوص اکسیژن داخل انها را به ۹۴ درصد و فشار انرا به حدود ۲۳۰ میلیمتر جیوه می رساند.
اکسیژن از درون محفظه نگهداری به پشت فلومتر جلوی دستگاه هدایت شده و از نازل مخصوص به سمت بینی و دهان بیمار هدایت می گردد.
توجه به نکاتی اساسی راجع به دستگاه اکسیژن ساز ضروری می باشد :
- خلوص اکسیژن خروجی اکسیژن ساز معمولا بین ۹۳ تا ۹۵ درصد می باشد.
- دستگاه بطور عادی اگر روشن باشد و به بیمار متصل نباشد هیچگونه اکسیژنی را به فضای اتاق اضافه نمی نماید.
- اکسیژن ساز خانگی با برق کار کرده و فاقد باتری و یا سیلندر ذخیره
می باشد و به محض قطع شدن برق عمل دستگاه متوقف می گردد.
- فیلترهای ورودی دستگاه اکسیژن ساز ۲ نوع فیلتر می باشد . فیلتر اول از جنس اسفنج متخلخل پلی اورتان یا همان ابر صنعتی می باشد و قابل شستشو بوده و می بایست هر هفته یکبار شسته شود . فیلتر دوم از جنس کاغذ فیلترهای HEPA می باشد و حداقل هر ۶ ماه یکبار می بایست تعویض گردند.
- دستگاه اکسیژن ساز هیچگاه به پهلو قرار نگرفته و یا حمل نگردد ، زیرا بدلیل معلق بودن موتور کمپرسور داخل دستگاه ،احتمال سقوط موتور و خرابی پمپ می باشد.
- در قسمت خروجی اکسیژن دستگاه ،لیوان مانومتر می باشد که اکسیژن خروجی از داخل آن عبور کرده و مرطوب می گردد . ای لیوان می بایست تا یک سوم داخل ان اب مقطر یا جوشیده ریخته شود و هر ۱۰ روز یکبار سوراخهای نازل شلنگ داخل لیوان ،جرم زدایی شده و یا توسط سوزن یا وسیله تیز ، سوراخهای آن باز گردد.
اکسیژن ساز پرتابل وسیله دیگری می باشد که جهت استفاده بیمار در بیرون از منزل طراحی و تولید گردیده است .
اکسیژن ساز پرتابل از همان مکانیزم عمومی تولید اکسیژن استفاده می نماید و لی تفاوت آن در کوپک بودن اندازه و وزن دستگاه و نیز مجهیز بودن به باتری شارژی داخلی می باشد. در حین متصل بودن دستگاه به برق ۲۲۰ ولت شهری و یا ۱۲ ولت فندکی اتومبیل باتری شارژی داخل دستگاه ، شارژ می شود تا در مواقع مورد نیاز ، برق دستگاه را تامین نماید.
اکثر دستگاههای اکسیژن ساز پرتابل از سیستم خروجی IMPULS استفاده می ننمایند . این سیستم به توسط سنسورهای فشار بسیار حساس داخل دستگاه دم و بازدم بیمار را تشخیص می دهد و در هنگام دخ اکسیژن را خارج و در هنگام بازدم آنرا قطع می نماید. این تکنیک موجب صرفه جویی در مصرف انرژی دستگاه و نیز سهولت تنفس بیمار می گردد.
اکسیژن ساز خانگی در مدلهای ۳ و ۵ و ۶ و ۷ و ۸ و ۱۰ لیتر در دقیقه تولید و عرضه گردیده است .
منظور از ۳ و یا ۵ لیتر در دقیقه حجم و فلوی اکسیژن ماکزیمم تولیدی دستگاه می باشد.
برای بیماران با مشکلات اسم حاد و مزمن و یا مشکلات غیر حاد تنفسی دستگاه ۳ و ۵ لیتر مناسب می باشد.
دستگاههای ۳ لیتری همگی ساخت چین می باشد و هیچگونه دستگاه ۳ لیتری غیر چینی در بازار موجود نیست .
دستگاههای ۵ لیتری چینی را می توان تا حداکثر ۱۵ ساعت در روز استفاده کرد و برای بیماران ونتیلاتوری و یا کسانی که بصورت ۲۴ ساعته از دستگاه اکسیژن ساز استفاده می نمایند به هیچ عنوان مناسب نمی باشد.
خلوص اکثر دستگاههای چینی در فلوی ۵ لیتر در دقیقه به میزان ۴۰ درصد کاهش می یابد.
بیماران حاد ریوی و یا سرطانی و یا تخریب ریه و نیز موارد بیماریهای تهاجمی مانند ALS و MS و یا بیماران منتظر پیوند ریه با تخریب بالای ۶۰ درصد ریه می بایست از دستگاههای اکسیژن ساز با ظرفیت ۷ تا ۱۰ لیتر در دقیقه استفاده نمایند.
